Çay üreticisi 2018 yılı mayıs sezonu için yaş çay hasat çalışmalarına havaların sıcak gitmesi sebebiyle erken başlamıştır. Havaların erken ısınması filizlerin erken olgunlaşmasına sebep olduğu için hasat tarihi de erkene gelmiştir.

Ramazan gelmeden birinci sezonu kapatmak isteyen müstahsil filizlerin olgunlaşıp olgunlaşmadığına bakmadan sanayicinin hoşlandığı en kaliteli hammaddeyi topluyor. Bohçalarda satışa sunulan taze çay filizlerini incelediğimizde bu yıl için hammadde kalitesinde de bir iyileşmenin olduğunu gördük. 2018 yılıda  yüksek kalitede çay üretilecek diyebiliyoruz..

Çayı bir an önce toplama ve satıp kurtulma isteği, fiyatları da bir anda 245 kuruştan 180 kuruşa indirdi. , Çaykur ''acele etmeyin çayınızın tamamını alacağız'' diyen mesajlarını üst üste atmış olsa da müstahsilin aceleci tavrı yüzünden arz talep dengesindeki bozulmayı engelleyememiştir.

180 kuruşa çay satmak, çayını kendisi toplamayan müstahsil için zararına satış demektir.

Artışı kontrol edilemeyen yabancı işçilik ücretleri bu anlamda müstahsilin en önemli maliyet kalemini oluşturuyor. Her yıl olması gerekenden daha fazla yükselen yabancı işçilik ücretlerinin sektöre maliyeti de hızla artmaktadır. 

SON DÖRT YILDA YABANCI İŞÇİLİK MİKTARINDAKİ ARTIŞ VE SEKTÖRE MALİYETİ.

MASRAF ÇEŞİDİ	2015 (TL)	2016 (TL)	2017 (TL)	2018 (TL)
Net yevmiye	90	100	120	150
Kahvaltı	6	6	6	6
Öğlen yemeği	9	10	10	10
Sigara	7	7	7	7
Nakliye	5	6	6	6
TOPLAM MALİYET	117 TL	129 TL	149 TL	179 TL
KİLOGRAM MALİYETİ (Kuruş)	46 krş/kg	51 Krş/kg	60 Krş/kg	69 Krş/kg
SEKTÖREMALİYETİ (Milyon USD)	105	117	125	137 (tahmin)

Kilogram maliyeti hesap edilirken, çay toplayan işçinin günlük ortalama 250 kg çay topladığı göz önüne alındığından verimsiz arazilerde daha az çay toplanacağı ve maliyetlerin çok daha yüksek olacağı muhakkaktır. 

Yüksek maliyetleri olsa da bugün için sektörde rahatlık sağlayan yabancı işçilerin, yarınlarda gelmemesi ya da gelememesi durumunda düşeceğimiz durum için hazırlanmış bir ‘’B’’ planımız yoktur.  Oysa Ülkemizde tarım işçiliği çözülememiş sorunların başında gelmektedir.. Buna çay ve fındık tarımı da dahildir.

Müstahsil nezdinde kamuoyu oluşturmuş olan ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında onay bekleyen‘’Yaş çay bizim işimiz’’ projesinin onay verilerek uygulamaya alınması bu anlamda olumlu bir adım olacaktır.

Mustafa Yılmaz Kar